Cezaevi yiyecek bedelinin tahakkuk ettirilmesinden sonra dikkat edilecek en önemli husus kişinin ödeme gücünün bulunup bulunmadığının araştırılması hususudur. Nitekim 2548 sayılı Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanunun 2. maddesinde; “Her mahkûm cezaevinde bulunduğu müddetçe yiyecek bedelini ödemeye mecburdur. Bu yiyecek bedelleri cezaevleri idarelerince altı ayda bir bordro yapılarak tahakkuk ettirilir. Mahkûmiyetleri altı aydan asağı olan mahkûmlara ait bordrolar salıverilecekleri tarihten bir hafta evvel yapılır. Bordrolar mahkûmlara da tebliğ olunur. Tahakkuk ettirilen yiyecek bedelleri mahkûmlar tarafından ödenmezse, Cumhuriyet Müddeiumumilikleri tarafından kendilerinin ikametgahı belediyeleri ve belediye teşkilatı olmıyan yerlerde bağlı bulundukları kaymakam veya nahiye müdürlükleri marifetiyle borçlarını ödemeye muktedir olup olmadıkları tahkik olunur. İktidarları anlaşıldığı halde borçlarını ödemiyenlerden Cumhuriyet Müddeiumumiliklerinin iş'arı üzerine Maliye dairelerince Tahsili Emval Kanunu hükümleri tatbik olunarak borçlar tahsil olunur. Yiyecek bedellerinden doğan alacaklar mahkûmiyetin hitamı tarihinden başlamak üzere beş senelik müruruzamana tabidir. İsyurtlarında çalıştırılanlar ile ödeme gücü olmadığı anlaşılanlardan yiyecek bedelleri alınmaz.” Denilmiştir.

Yasal düzenlemeye göre yiyecek bedellerinin cezaevi idarelerince altı ayda bir düzenlenecek bordroya bağlanması gerekir. Öte yandan, bu bordronun mahkuma tebliği de şart koşulmuştur. Kanunun bu uygulamasının bir amacı olduğu açıktır. Zira mahkum, kendisine tebliğ olunacak bordroyu inceleyerek bu konuda bir itirazının olup olmadığını idareye bildirmek isteyebilir. Bu bordroda yer alan bilgiler (verilen yemeğin çeşidi, masraf kalemleri vs.) gerçeği yansıtmıyor ya da eksik olabilir.

6 ayda bir düzenlenmesi gereken bordro sana tebliğ olmuş olsaydı bu itirazlarını bildirme şansına sahip olacaktın. Aradan geçen uzun süreden sonra bu incelemenin yapılıp itirazın bildirilmesi artık fiilen mümkün değildir. Dolayısıyla anılan mevzuat uyarınca bordro yapılmak suretiyle tahakkuk ettirilmeden adına borç tahakkuk ettirilmesi mevzuata aykırıdır.

Yine Kanunda açıkça düzenlendiği üzere yeme içme bedellerinin vergi dairesince takibinin yapılabilmesi için öncelikle kişinin sosyal ve ekonomik durum araştırmasının yapılması ve eğer ödeme gücü yoksa ödeme emrinin düzenlenmemesi gerekmektedir.

Kişi hakkında cezaevi yiyecek bedeli tahakkuk ettirilip tebliğ edildikten sonra borcun ödenmemesi durumunda ödeme gücü araştırması yapılmadan icra takibi başlatılması ve şahsa ödeme emri gönderilmesi açıkça yasaya ve usule aykırıdır. Bu durumda borç usulüne uygun şekilde doğmamış olacaktır. Dolayısıyla söz konusu işlemin iptali için dava açılmalıdır.

Tüm bunlarla birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun un 102 maddesinde; Amme alacağı, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar denilmektedir. Bu sebeple 5 yıl boyunda talep edilmeyen yiyecek bedelleri zamanaşımına uğrar.